Neuralink Nedir?

Arkamızda bıraktığımız 2018 senesinde hepiniz haberlerde, dergilerde, sosyal medyada, oradan veya şuradan duymuşsunuzdur, şu meşhur Elon Musk‘ın Neuralink projesini. Hani şu beyin implantı temalı proje. Proje temel amacına bakarsak 10 üzerinden 11 puan alacak türden.

Onlarca yıldır bilim kurgu kitaplarına ilham, filmlerine konu olan hayal girişimci Elon sayesinde gerçek olmaya çok yakın. Öyle ki seneye ilk defa deneyimlenecek. Neuralink, gelecek yıl ilk beyin implantlarını gerçekleştirmeyi planlıyor.

Dünya, zihinleri makinelere bağlayabilen beyin-makine arayüzleri geliştirmeye odaklanan iddialı ve gizemli bir girişim olan Neuralink projesi tanıyalı iki yıldan fazla(2017) bir zaman geçti. O zamandan beri pek bir şey ortaya çıkmadı. Ancak şirket bugün, bir nevi ‘hiçlikten’ başlayan projelerinin ilerlemesini paylaşmak için ortaya çıktı. Hemde gelecek yılın başlarında ilk çiplerini insana yerleştirmeyi içeren geleceğe yönelik planları ile birlikte..

Beynimizi makinelere bağlamak isteyebileceğimiz birkaç sebep var ve bunu yapmanın birkaç yolu var. Birinci yöntem, saç derisinde elektrotlar kullanmayı veya yaydığı elektrik sinyallerini almak için beyne implante etmeyi ve daha sonra bunları çeşitli amaçlar için kullanmayı içerir. Yine de, bu elektrotlar beyinden ne kadar bilgi aktarabilecekleri konusunda sınırlı ve bu, Neuralink’in çözmek için ortaya koyduğu en önemli sorunlardan biridir.

Sadece son birkaç yılda gördüğümüz üzere beyin dalgaları, dronları veya bir dış iskeleti kontrol etmek için kullanılabilir, felçli insanların uzuvları üzerinde kontrolü yeniden kazanmalarına veya düşünceleriyle tabletleri ve bilgisayarları kullanmalarını sağlıyor.

Simbiyoz

Musk, yeni ve geliştirilmiş bir beyin-makine arayüzünün, öncelikle beyin bozukluklarını anlamak ve tedavi etmek için kullanılacağını, daha sonra da yapay olarak akıllı makinelerle bir tür “simbiyoz” yaratmak için beynimizi geliştirmek için kullanılacağını söylüyor. “Yüksek bant genişlikli bir beyin-makine arayüzü ile kendimizi AI (artificial intelligence (yapay zeka)) ile birleştirme seçeneğine sahip olabiliriz.”

Bugün bir sunumda, Musk ve Neuralink’teki diğer önemli kişiler, teknik iyileştirmelerin yanı sıra, bu cihazların sahip olduğu bant genişliğini büyük ölçüde artıracak yeni bir tür beyin-makine arayüzünü tanıttı. Musk, “FDA (Food and Drug Administration – Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi-) onaylı en iyi cihazların parkinson’u tedavi etmek için yaklaşık 10 elektrot kullandığını söyledi. Bilim adamlarının erken araştırma projelerinin bir parçası olarak yüzlerce kez implant yaptığını gördük.” dedi.

Çipler

Neuralink’in N1 adında ki küçük çipinin (ana görselde) elektrot dizisi 1,000 kanala sahip. Yaralanma riskini doğurabilecek sert elektrotlar yerine, insan saç telinin çapının üçte birinden çok daha küçük ve esnek iplikler kullanıyor. Bunlar, neuralink’in beyindeki kan damarlarını kırmadan elektrotları güvenli bir şekilde yerleştirmek için geliştirdiği bir Robotik cerrah tarafından beyin dokusuna dikilecek.

İmplante edildikten sonra, N1 sensörleri beynin sinyallerini okuyabilir veya gerektiğinde beyni kendi sinyalleriyle uyarabilir, şu anda mümkün olandan çok daha büyük bant genişliklerinde çalışabiliyor. Bu veriler, kulağın arkasına cerrahi olarak implante edilen ve daha sonra kablosuz olarak bir bilgisayarla iletişim kuran bir cihaz sayesinde okunabilinecek.

Musk başlangıçta, Neuralink kullanıcılarının Akıllı telefonlarını N1 yongası aracılığıyla kontrol etmesini sağlamak istiyor. Şirket, 2020’de insanlar üzerinde klinik denemeleri başlatmayı umuyor.

Bu denemeler, omurilik yaralanmalarına maruz kalan felçlilerin beyinlerine dikilmiş dört N1 yongası seti ile başlayacak. Denekler genel anestezi altında geleneksel cerrahi yoluyla implante edilen N1 yongalarına sahip olacaklar, ancak Robotik cerrahının yardımıyla Musk bunun çok daha basit olacağını hayal ediyor.

Musk, robotik cerrahinin yapacağı işlemin bir lazer göz ameliyatına eşdeğer bir şey dedi. “Oturuyorsun, makine işini yapıyor ve birkaç saat içinde yürüyebiliyorsun.”

İşlemden sonra, cihaz kablosuz olarak çalışacak ve ideal olarak bir seferde yıllarca veya on yıllar çalışmaya devam edecek.

Neuralink’in, şimdiye kadar hayvanlar üzerinde gerçekleştirdiği bazı testlere değindi ve sonuçlarının “çok umut verici” olduğunu söyledi. Sunumda ayrıntılara değinmese de, robotun elektrot ipliklerinin yüzde 87’sini doğru bir şekilde yerleştirebildiğini ve denek sıçanlardan toplanan verilerin bugünün teknolojisinin yapabileceğinden yaklaşık 10 kat daha fazla olduğunu bildirdi.

Bu ilk implantlar için 2020 denmesi çılgınca görünüyor. Bu iddia, Musk başkanlığındaki bir organizasyon için bile sıradan olmayan bir şey. Şirketin, bir insan beyninin yakınında herhangi bir yere bir neşter yaklaştırmadan önce primatlardaki çiplerinin güvenliğini kanıtlaması gerekecek. Bunun ötesinde, çiplerin bize fayda sağlayabilecekleri konusunda insanlara kanıt sunması gerekecek.

Musk sözlerine şunlara son veriyor, “Proje muazzam bir potansiyele sahip ve bunu gelecek yılın sonuna kadar bir insan hastada görmeyi umuyoruz.”

Korku, güvenlik, haklar?

Sayın Musk kısaca, beyin kaynaklı hastalıkların tedavisi için kullanılacağını ve en önemlisi beyini internete bağlanacağını söylüyor.

Elbette ki ileriki dönemlerde;

• hafıza kapasitesini geliştirme
• kısa süreli hafızayı güçlendirme
• kolay öğrenme..

Sizce bir organizmayı internete bağlamak ne kadar güvenli? Çift taraflı bir çipi insan beynine yerleştirdikten sonra bu çipin kötü niyetler için kullanılamayacağının garantisini kim verebilir?

Bir kaç sene önce sosyal medyanın bir nevi sahibi konumunda ki Mark Zuckerberg‘in verilerimizi nasıl siyasi kuruluşlara sattığını duymuştuk.

Google’ın bizi açık açık dinlediğini de herhalde bilmeyen kalmadı. (Arkadaş ortamında konuştuğunuz konuyla direkt ilgili reklamların kısa sürede önünüze çıkması.) Aynı şekilde internete direkt olarak bağlı beyinlerimizin belirli emirlere uymayacağını, uydudan direktifler almayacağını, istediklerimizin dışında şeyler yaptırılmayacağını, hatta ve hatta kişisel ve özel bilgilerimizin uluslararası kuruluş ve kurumlara ifşa edilmeyeceğini nereden biliyoruz?

Organizma organik kalmalı, kesinlikle dijitalleşmemeli. Belki bu size gerici bir cümle gibi gelebilir. Ama potansiyel tehlikeleri vadedilen getirilerden çok çok fazla olan bir projeyi insanlara uygulamak hiç ama hiç etik değil. Potansiyel getiriler, direkt olarak ‘İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi‘ne aykırı. Bu tehlikeleri düşününce Elon Musk’ın aslında hiçte masum olmadığını düşünmeye başladım. Sosyal medyanın insan üzerinde ki yönetim gücünü yetersiz bulan üst düzey yöneticilerin açık açık bir projesi olduğunu herhalde sadece ben düşünmüş olamam değil mi?

Nesnelerin İnterneti, yani Internet of Things gayet güzel bir fikir ve girişim. Otonom arabalar, akıllı evler, giyilebilir teknolojiler…

Fakat ‘Organizmaların İnterneti’ diye ortaya atmış olduğum kavram bana kesinlikle yanlış gelmekte.

Yorumlarınızı bekliyorum, bilgi ile kalın.

Furkan Ege

---